Avrupa’nın savunma bütçesi iklim kriziyle mücadeleyi tehdit ediyor

Avrupa’da savunma harcamalarının artırılması, iklim krizine karşı mücadelede hayati öneme sahip kalkınma finansmanını tehlikeye atıyor. Sel, kuraklık ve kasırgaların yoksul ülkelerde neden olduğu felaketlerle mücadele için ayrılan milyarlarca avronun savunma bütçelerine kaydırılması, Avrupa’da enflasyonu artırma, göçü hızlandırma ve uluslararası alanda bloğun konumunu zayıflatma riski taşıyor.

İklim finansmanı azalıyor

İngiltere, Almanya ve Hollanda başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesi, savunma harcamalarını artırmak için kalkınma finansmanında kesintiye gidiyor:

• İngiltere Başbakanı Keir Starmer, artan askeri harcamalara yer açmak amacıyla 6 milyar sterlinlik (7,6 milyar dolar) yardım kesintisi planladı.
• Almanya, kalkınma finansmanını yaklaşık 1 milyar dolar azaltmayı planlıyor.
• Hollanda, 2,4 milyar avro (2,5 milyar dolar) kesinti yapacağını açıkladı.
• Finlandiya, İsveç ve İsviçre gibi ülkeler de benzer kesinti planlarını duyurdu.

Enerji ve İklim İstihbarat Birimi’nin (ECIU) uluslararası program başkanı Gareth Redmond-King, bu kesintilerin yalnızca yoksul ülkeleri değil, Avrupa’nın kendi ekonomik ve siyasi istikrarını da tehdit ettiğini belirtti. Redmond-King, “Bu ülkelere karşılıklı olarak bağımlıyız” diyerek, kalkınma finansmanından çekilmenin tarımsal ürün fiyatlarını artıracağını vurguladı.

Enflasyon ve göç riski artıyor

Avrupa’ya ihracat yapan ülkelerde iklim felaketlerine karşı daha az koruma, kahve, kakao ve muz gibi temel tarımsal ürünlerin fiyatlarında artışa yol açacak. ECIU’ya göre İngiltere’nin gıda ihtiyacının %40’ı yurtdışından karşılanıyor ve bu ürünlerin yarısı, sıcak hava dalgaları, seller ve iklim değişikliğinin diğer etkilerine maruz kalan bölgelerden geliyor.

Bu durumun, Avrupa’da enflasyonu artırma ve göç baskısını yoğunlaştırma potansiyeli taşıdığı belirtiliyor.

Uluslararası itibar zedeleniyor

Eski İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband, İngiltere’nin kalkınma finansmanını çekme kararının, “Britanya’nın küresel insani ve kalkınma lideri olarak gurur verici itibarına bir darbe” olduğunu belirtti. İngiltere Uluslararası Kalkınma Bakanı Anneliese Dodds, bu politikaya karşı protesto amacıyla görevinden istifa etti.

Redmond-King, Batılı hükümetlerin kalkınma finansmanından çekilmesinin Avrupa’nın yumuşak gücünü zayıflattığına dikkat çekerek şu uyarıda bulundu:

❝Bu ülkeleri istikrara kavuşturan yardımları keserek, Rusya gibi ülkelerin bu boşluğu doldurmasına zemin hazırlıyoruz.❞

İklim taahhütleri tehlikede

Kalkınma bütçelerindeki bu azalma, zengin ülkelerin yoksul ülkelere yıllık 300 milyar dolarlık iklim yardımı sağlama taahhüdünü de tehlikeye atıyor. Bu söz, Azerbaycan’ın Bakü kentinde düzenlenen COP29 zirvesinde büyük zorluklarla elde edilen bir anlaşmayla imzalanmıştı.

Redmond-King, bu taahhütlerin yerine getirilmesinin artık çok daha zor olacağını belirtti.

Savunma kazanıyor, iklim kaybediyor

Avrupa’nın iklim krizine karşı finansmanından çekilmesi, yatırımcıların da iklim harcamalarına bağlı hisse senetlerinden uzaklaşmasına yol açtı. S&P Global Temiz Enerji Endeksi, Rusya’nın 2022’de Ukrayna’yı işgalinden bu yana %40 değer kaybetti. Aynı dönemde, S&P Global 1200 Havacılık ve Savunma Endeksi %64 oranında arttı.

Avrupa’nın savunma harcamalarını artırma politikası, iklim kriziyle mücadelede kritik öneme sahip fonların kesilmesine neden olurken, bu kararlar enflasyon, göç ve uluslararası alandaki itibarı zedeleme riski taşıyor. Uzmanlar, bu stratejinin hem Avrupa ekonomisi hem de küresel istikrar açısından ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurguluyor.

Fotoğraf: Lukas / Pexels