Christian Aslund’un objektifinden buzulların çöküşü: 100 yılda yok oluşa tanıklık

İsveçli fotoğrafçı Christian Aslund, Norveç’e bağlı Svalbard takımadalarının en büyük adası olan Spitsbergen kıyılarında tarihi bir belgesele imza atıyor. Aslund’un amacı, iklim değişikliğinin Arktik buzulları üzerindeki yıkıcı etkilerini belgelemek.

Norveç Kutup Enstitüsü ve çevre örgütü Greenpeace iş birliğiyle yürüttüğü projede, 1918 yılında çekilmiş arşiv fotoğraflarındaki sahneleri yeniden canlandırmak için aynı açılardan ve aynı lokasyonlardan yeni fotoğraflar çekiyor. Ancak karşılaştığı manzara, sadece iklim krizinin değil, insanlığın doğaya olan ihmalkârlığının da açık bir göstergesi.

1918’den 2024’e: Buzul manzaraları yok oldu

Aslund’un çektiği yeni kareler, yaklaşık 100 yıl önce kaydedilmiş görüntülerle karşılaştırıldığında çarpıcı bir fark ortaya koyuyor. 1918’de dev bir buz kütlesine doğru ilerleyen bir keşif teknesi görüntüsüyle aynı noktadan çekilen 2024 fotoğrafında neredeyse tamamen çıplak bir kara parçası görülüyor.

❝Bu buzullar ileri geri hareket etmiyor; sabit bir şekilde geri çekiliyorlar. Sürekli eriyorlar.❞ diyen Aslund, projenin ilk ayağını 2002’de gerçekleştirdiğini ve o dönemde iklim değişikliği hakkındaki farkındalığın bugünkü kadar güçlü olmadığını hatırlatıyor. 2024’te aynı bölgeleri tekrar ziyaret ederek çekimlerini yeniledi ve ilk projeye yöneltilen “abartı” eleştirilerini yine duyduğunu söylüyor:

❝Görüntülerin Photoshop’landığı ya da yazın çekilmiş karelerin kış görüntüleriyle karşılaştırıldığı iddiaları var. Oysa arşivlerdeki fotoğraflarda kar ve deniz buzu yok. Ayrıca kışın burada gün ışığı dahi olmaz.❞

Bilimsel gerçek: Arktika tehlikeli hızla ısınıyor

NASA ve NOAA gibi kurumlardan elde edilen veriler, Aslund’un gözlemlerini bilimsel temellere oturtuyor. Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’ne göre Arktik bölgesi, 2000 yılından bu yana dünyanın geri kalanına kıyasla iki kat daha hızlı ısınıyor. Diğer tahminler ise bu oranın dört katına kadar çıkabileceğini gösteriyor.

NASA verilerine göre, Arktik deniz buzu her on yılda ortalama %12,2 oranında küçülüyor. Bu durum, daha az güneş ışığı yansıtılması ve daha fazla ısının deniz suyu tarafından emilmesi anlamına geliyor. Aynı zamanda, buzulların erimesiyle birlikte küresel deniz seviyelerinde artış yaşanıyor.

Prof. Julienne Stroeve: “2050’ye kadar buzsuz yazlar görülebilir”

University College London Kutup Gözlem ve Modelleme Profesörü Julienne Stroeve, Arktik Okyanusu’ndaki buz miktarının son yüzyılda hem alanda hem kalınlıkta ciddi bir azalma gösterdiğini belirtiyor:

❝Bugünün yaz sonu buz örtüsü, 100 yıl öncesine göre %40 ila %50 daha az. Tüm iklim modelleri ve gözlemsel çalışmalar, ilk buzsuz yazların 2050’ye kadar yaşanacağını öngörüyor.❞

Stroeve, buzulların erimesinin Grönland’daki buz tabakasını da etkilediğini ve permafrostun çözülmesiyle birlikte Arktik çevresindeki toplulukların istikrarsızlaşabileceğini vurguluyor.

“Büyük el freni çekilmezse, 10 yıl içinde yok oluş kaçınılmaz”

Aslund’un projesi, sadece görsel bir belge değil, aynı zamanda iklim değişikliğiyle ilgili toplumsal farkındalığı artırmayı amaçlayan güçlü bir çağrı niteliği taşıyor. Ancak 2002’de aldığı tepkilerin 2024’te de tekrarlandığını görmek, onun için hayal kırıklığı yaratıyor:

❝Hâlâ gördüklerine inanmayanlar var. Bu proje, bir görüntünün binlerce kelimeden fazlasını anlatabileceğini göstermek içindi. Ancak insanlar hâlâ gerçeğe gözlerini kapıyor.❞

Aslund’a göre eğer hızlı ve kapsamlı bir politika değişikliği yapılmazsa, ❝önümüzdeki 10 yılda fotoğrafladığımız pek çok şeyin tamamen ortadan kalkması❞ mümkün.