Hollanda’nın Breda kenti, Avrupa Birliği’nin ilk “milli park şehri” oldu

Hollanda’nın tarihi ve Arnavut kaldırımlı şehri Breda, Avrupa Birliği’nin ilk “Milli Park Şehri” unvanını alarak, doğayla uyumlu kentsel yaşam alanlarının oluşturulması yönündeki küresel harekete öncülük eden şehirlerden biri oldu.

Ulusal Park Şehir Vakfı (National Park City Foundation) tarafından Mayıs ayında resmen tanınan Breda, bu unvanla birlikte Londra, Adelaide ve Chattanooga gibi şehirlerin oluşturduğu küresel ağa katılan dördüncü şehir oldu.

Şehirler ulusal park gibi olabilir mi?

Ulusal Park Şehri hareketi, 2019 yılında İngiltere’de, şehirleri daha yeşil, sağlıklı ve doğayla iç içe yaşanabilir alanlara dönüştürme amacıyla başlatıldı. Bu girişim, geleneksel anlamda korunan alanları değil, kentsel bölgelerde sürdürülebilirlik, biyolojik çeşitlilik ve kamusal yeşil alanlara erişimi artırmayı hedefliyor.

Breda, bu hedeflere ulaşmak adına yürüttüğü on yılı aşkın çevre dostu çalışmalar, toplum katılımı ve doğaya odaklı şehir planlaması sayesinde bu unvanı almaya hak kazandı.

Şehirde doğa temelli dönüşüm

Rıhtımların kent bahçelerine dönüştürülmesi, beton kaldırımların çim ve ağaçlarla değiştirilmesi, sulak alanların restorasyonu, kamusal sanat projeleri, okulların minik ormanlar kurması gibi uygulamalar, Breda’nın doğayla kurduğu bağın temel taşlarını oluşturuyor.

National Park City Foundation kurucusu Daniel Raven-Ellison, şehrin doğayla kurduğu kapsamlı ilişkinin altını çizerek şunları söyledi:

❝Breda’yı keşfetmek ve şehirlerini daha yeşil, sağlıklı ve vahşi hale getirmek için yaptıkları her şeyi görmek büyük bir zevkti. Bu çabanın her yaştan insanı etkileyip ilham vereceğine inanıyorum.❞

Breda: Şehir içinde bir doğa parkı

Bugün Breda’nın yüzeyinin %60’ı, parklar, su yolları, Mastbos gibi tarihi ormanlar ve doğa rezervlerinden oluşuyor. Yerel yönetim, 2030 yılına kadar Breda’yı Avrupa’nın en doğa dostu şehirlerinden biri haline getirmeyi hedefliyor.

Bu dönüşümde halkın katılımı da belirleyici oldu. Breda Stad in een Park adlı taban hareketiyle birlikte sakinler kendi sokaklarını yeşillendirdi, çatı bahçeleri kurdu ve okul bahçelerini yeşil alanlara dönüştürdü.

Breda Stad başkanı Joost Barendrecht, şunları söyledi:

❝Bu unvan, şehri yeşillendirme çalışmalarına gönül vermiş sakinler, girişimciler ve kuruluşlar için bir takdir ve yeni katılımcılar için bir ilham kaynağıdır. Her katkı önemlidir, küçük bir bahçe bile.❞

Avrupa şehirlerine örnek bir model

Breda’nın başarısı, iklim değişikliği ve kentleşme baskısıyla mücadele eden Avrupa şehirleri için umut verici bir örnek oluşturuyor. Paris’teki araçsız bölgeler, Kopenhag’daki sel koruma sistemleri gibi uygulamalarla birlikte, şehirler doğayla yeniden bağ kurmanın yollarını arıyor.

Yeşil alanlara erişim, özellikle sıcak hava dalgaları ve kentsel ısı adası etkilerine karşı ciddi bir sağlık avantajı sağlıyor. Bu, Breda gibi şehirlerin sunduğu bir modelin değerini artırıyor.

Raven-Ellison, bu sürecin sadece yerel değil, kıtasal bir dönüşümün parçası olduğunu vurguluyor:

❝Londra ve Breda Avrupa’nın ilk Ulusal Park Şehirleri, ancak daha yeşil, daha serin, daha adil ve daha vahşi olmayı isteyen pek çok şehir var. Bu şehirler birbirinden ilham alarak büyüyor.❞