Bilim insanları uyardı: Okyanusların kararması deniz ekosistemini tehdit ediyor

Küresel iklim değişikliği, yalnızca sıcaklık artışları ve aşırı hava olaylarıyla değil, okyanusların giderek koyulaşan renkleriyle de deniz yaşamını tehdit ediyor.

Bilim insanlarına göre, okyanus kararması, deniz besin zincirinin temelini oluşturan organizmaların yaşam alanlarını daraltıyor ve deniz ekosistemlerini tehlikeye atıyor.

Uydu verileri: Okyanusun 5’te 1’i karardı

Global Change Biology dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, 2003-2022 yılları arasında dünya genelindeki okyanusların %21’i daha koyu hale geldi. Araştırmacılar, 75 milyon kilometrekarelik alanın etkilendiğini belirtiyor. Bu alan, Avrupa, Afrika, Çin ve Kuzey Amerika’nın toplam yüzölçümüne eşit büyüklükte.

Plymouth Üniversitesi’nden deniz koruma uzmanı Dr. Thomas Davies, okyanuslardaki bu değişimin “gerçekten endişe verici” olduğunu belirterek, kararmanın küresel balıkçılık, deniz canlıları ve okyanusların karbon döngüsü üzerinde ciddi etkileri olabileceğini vurguladı.

Fotik bölge daralıyor: Fitoplankton ve deniz canlıları tehlikede

Deniz yaşamının büyük bölümü, güneş ışığının nüfuz ettiği fotik bölge olarak adlandırılan deniz yüzeyinden yaklaşık 200 metre derinliğe kadar olan su katmanında yaşar. Fitoplanktonlar, bu bölgede fotosentez yaparak gezegenin oksijeninin neredeyse yarısını üretir ve deniz besin zincirinin temelini oluşturur.

Ancak, araştırma sonucunda okyanusun %9’unda fotik bölgenin 50 metre, %2,6’sında ise 100 metreye kadar daraldığı tespit edildi. Bu da deniz organizmalarının yaşam alanlarının küçülmesi ve daha yüzeye sıkışmaları anlamına geliyor.

İklim değişikliği ve okyanus sirkülasyonu etkili

Araştırmaya göre, kararmanın nedenleri arasında iklim değişikliği kaynaklı okyanus ısınması, akıntı değişimleri ve yüzeye çıkan soğuk, besin bakımından zengin suyun azalması yer alıyor. Özellikle Güney Okyanusu, Körfez Akıntısı ve Grönland çevresi, bu değişimlerden en çok etkilenen bölgeler arasında gösteriliyor.

Bazı bölgelerde aydınlanma var ancak yetersiz

Araştırma, her ne kadar okyanusun %10’luk bir kesiminin son 20 yılda daha açık hale geldiğini ortaya koysa da bu durum, genel tabloyu değiştirmeye yetmiyor. Örneğin, İrlanda’nın batı kıyılarında aydınlanma görülürken, daha geniş açık deniz bölgeleri kararmaya devam ediyor.

Uzmanlar uyarıyor: Deniz biyoçeşitliliği risk altında

Prof. Dr. Oliver Zielinski (Leibniz Baltık Denizi Araştırmaları Enstitüsü), “Bu değişiklikler, tür dağılımlarını bozabilir, besin zincirlerini kesintiye uğratabilir ve okyanusun iklim düzenleyici rolünü zayıflatabilir” dedi. Özellikle kıyı denizlerinin, insan faaliyetlerine yakınlığı nedeniyle daha savunmasız olduğuna dikkat çekti.