Binlerce ton istilacı deniz yosunu İspanyol plajlarını “boğdu”: Çevre felaketi endişesi

Güneydoğu Asya kökenli binlerce ton saldırgan istilacı deniz yosunu, Cebelitarık Boğazı ve İspanya’nın güney kıyılarındaki sahillerde birikerek yerel çevreciler tarafından bölgenin biyolojik çeşitliliği için büyük bir tehdit olarak görülüyor.

Mayıs ayından bu yana sadece Cádiz’deki en popüler plaj olan La Caleta’dan 1.200 ton Rugulopteryx okamurae yosunu temizlendi, bunların 78 tonu ise tek bir günde toplandı. Cádiz belediye meclisinin plajlardan sorumlu yetkilisi José Carlos Teruel, “Tamamen bunalmış durumdayız. Bu bir çevre felaketi,” dedi ve ekledi: “Rüzgar batıdan estiğinde, yeni bir deniz yosunu dalgasıyla karşı karşıya kalacağımızı biliyoruz.”

İstilacı türün yayılımı ve nedenleri

Birçok istilacı deniz canlısı gibi, bu alglerin de Süveyş Kanalı’ndan geçen ve daha sonra tanklarını Akdeniz’e boşaltan gemilerin balast tanklarına ulaştığı düşünülüyor. Bu tür, on yıldan biraz fazla bir sürede Cebelitarık Boğazı’na, İspanya’nın güney kıyılarının büyük bir bölümüne, Kanarya Adaları’na, Azor Adaları’na ve daha kuzeyde Kantabria Denizi’ne ve Bask Bölgesi’ne yayıldı.

Cádiz Üniversitesi Biyoloji Profesörü Juan José Vergara, “İlk olarak 10 yıl önce İspanya’nın Kuzey Afrika’daki Ceuta bölgesinde Malaga Üniversitesi’nden bir araştırmacı tarafından tespit edildi, ancak yetkililer her zaman tepki vermekte çok yavaş kalıyorlar,” dedi. Vergara, böyle bir istilanın ilk aşamasında kontrol altına alınabileceğini, ancak şimdiki boyutunun kontrol altına alınmasını imkansız hale getirdiğini belirtti. Ayrıca kıyıya vuran miktarın su altında bulunanların çok küçük bir kısmı olduğunu vurguladı.

Ekonomik ve ekolojik etkileri

Deniz yosunu, yerel ekonomi üzerinde büyük bir etkiye sahip. İlk olarak, rüzgar sörfçülerinin gözdesi olan Cádiz ve yakınlarındaki Tarifa kasabasının turizmini olumsuz etkiliyor. Ayrıca, balıkçıların ağlarını ve misinalarını yakalayıp sudaki oksijeni emdiği için balıkçılığı da etkiliyor. Deniz yosununun bertaraf edilmesinin vergi mükelleflerine maliyeti de bulunuyor.

Belki de en endişe verici olanı, biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkisi. La Caleta sahilinde, deniz yosunu birçok yerli bitkiyi yok etti. Hasarın geçici mi yoksa geri döndürülemez mi olduğu henüz belli değil. Uzmanlar, yosunun kayalara ve diğer yüzeylere yapıştığını ve serbestçe yüzdüğünü, bu nedenle yerel deniz yosunu türlerini yok ettiğini söylüyor. Bölgede yırtıcı hayvanı bulunmadığını ve hem eşeyli hem de eşeysiz üreme ve toksinleri emme kapasitesinin onu yok etmeyi neredeyse imkansız hale getirdiğini belirtiyorlar.

Bertaraf ve çözüm arayışları

Deniz yosunları şu anda çöplüklere dökülüyor. Vergara, deniz yosunlarını içecek kaplarına veya yakıt ve gübre olarak kullanmak üzere geri dönüştüren yerel bir işletmenin, Rulopteryx okamuraeas’ı enerji üretmek için biyokütle olarak kullanmak üzere izin istediğini söyledi. Ancak İspanya’nın istilacı türler hakkındaki yasası, sağlık ve güvenliğe tehdit oluşturmadıkları veya yok edilmelerini daha da ileriye götürmedikleri sürece ticari sömürülmelerini yasaklıyor; bu uyarı Rulopteryx okamuraeas için de geçerli gibi görünüyor.

Endülüs hükümeti bu hafta krizle mücadele etmek için araştırma, izleme ve eğitime dayalı dört aşamalı bir plan başlattı. Planda deniz yosunlarının geri dönüşümüne yönelik seçenekler de yer alıyor. Biyokütle olarak kullanılabilmesi için bölge hükümetinin İspanya Çevre Bakanlığı ile müzakere etmesi gerekeceğini belirten Vergara, anlaşma sağlansa bile bunun çözümün sadece bir parçası olabileceğini düşündüğünü ifade etti: “İlginç bir fikir ama yüz binlerce tonluk atık tek bir kumsala vurduğunda, istilayı ortadan kaldırabileceğinden veya yoğunluğunu önemli ölçüde azaltabileceğinden şüpheliyim.”