ABD, zürafaları ilk kez tehlike altındaki türler yasası kapsamına almayı planlıyor

Dünyanın en uzun kara hayvanları olan zürafalar, çocuk kitaplarından yaban hayatı belgesellerine kadar pek çok alanda bir ikon haline gelmiş durumda. Ancak son yıllarda zürafaların nüfusunda ciddi bir düşüş yaşanıyor ve bu durum ABD hükümetini harekete geçmeye zorluyor. ABD, zürafaları ilk kez Tehlike Altındaki Türler Yasası (Endangered Species Act) kapsamında listelemeye hazırlanıyor.

Kaçak Avcılığa Karşı Bir Önlem

ABD Balık ve Yaban Hayatı Servisi (USFWS), zürafanın beş alt türünü kapsayacak bir koruma önerisi sundu. Öneri, ABD’nin zürafa vücut parçalarından yapılmış ürünler için önemli bir ithalat noktası olması nedeniyle, kaçak avcılıkla mücadele etmeyi hedefliyor. Zürafa derisinden yapılmış halılar, mobilyalar ve hatta İncil kılıfları gibi ürünlerin ABD’ye ithalatı, listeleme ile sıkı kontrol altına alınacak.

USFWS Müdürü Martha Williams, bu adımın biyolojik çeşitliliği koruma, ekosistem sağlığını destekleme ve yaban hayatı kaçakçılığını önlemede önemli bir rol oynayacağını belirtti. Williams, “Zürafalar için alınacak federal önlemler, türlerin korunmasına katkı sağlayacak ve ABD’nin zürafa popülasyonunun daha fazla azalmasında rol oynamamasını sağlayacak” dedi.

Zürafa popülasyonu yüzde 40 azaldı

Afrika’nın savanlarında ve ormanlarında yaşayan zürafalar, ortalama 19 fit yüksekliğe kadar büyüyen boyutları ve benzersiz kahverengi-beyaz desenleriyle tanınıyor. Ancak, 1980’lerden bu yana zürafa popülasyonu %40 oranında azaldı ve günümüzde dünya genelinde yalnızca yaklaşık 69.000 birey kaldı. Bu düşüşün ana nedenleri arasında yaşam alanlarının tarım ve yerleşim alanları için tahrip edilmesi, kaçak avcılık ve iklim krizi yer alıyor.

Kaçak avcılar, zürafaları hem geleneksel tıp hem de yaban hayatı trofesi olarak hedef alıyor. Zürafa kuyrukları ve tüyleri geleneksel tıpta uzun süredir kullanılırken, batılı koleksiyonerler için zürafa derisi ve kemik ürünleri cazip hale geliyor.

Kritik alt türler tehlikede

Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN), 2018 yılında zürafanın birkaç alt türünü kritik derecede tehlike altında olarak listelemişti. ABD’nin yeni önerisi ise özellikle Kuzey Zürafası alt türlerini kapsıyor. Bu alt türler, Kamerun, Çad, Nijer ve Uganda’da yaşıyor ve popülasyonları 1985’ten bu yana %77 azalarak sadece 5.919 bireye düştü.

Doğu Afrika’daki diğer iki alt tür, Masai ve Ağsı Zürafalar ise “tehdit altında” statüsünde listelenecek. Önerilen düzenlemeler, koruma çabalarına yönelik daha fazla farkındalık ve finansman sağlanmasına olanak tanıyacak.

Koruma kampanyaları ve geç kalmış önlemler

Çevre koruma grupları, ABD’nin bu hamlesini memnuniyetle karşıladı ancak adımın uzun yıllar gecikmiş olduğunu vurguladı. Biyolojik Çeşitlilik Merkezi’nin uluslararası hukuk direktörü Tanya Sanerib, “Bu nazik devler sessiz bir yok oluş yaşıyor ve Tehlike Altındaki Türler Yasası ile sağlanacak korumalar, ABD’ye zürafa derisi ve diğer parçalarının ithalatını sınırlayacak” dedi. Sanerib, 2017 yılında zürafalar için koruma talebinde bulunmuş ancak olumlu sonuç alamayınca dava açmıştı.

Sanerib, son verilere göre ABD’ye zürafa kuyrukları, kafatasları, deri ürünleri ve hatta av kupaları gibi çeşitli zürafa parçalarının ithal edildiğini belirtti. “Önerilen korumalar zürafalar için iyi haber, ancak bunun buraya gelmesi yedi yıl sürdü. Bu trajik bir durum” dedi.

Siyasi engeller ve uluslararası tepkiler

USFWS, kamuoyunun öneri hakkındaki görüşlerini almak için 19 Şubat’a kadar bir süreç belirledi. Ancak çevre grupları, bu düzenlemenin siyasi engellere takılabileceği konusunda endişeli. Örneğin, bazı avcılık lobilerinin listeleme karşıtı kampanyalar başlatması bekleniyor.

Namibya’daki Zürafa Koruma Vakfı yöneticisi Stephanie Fennessy, önerinin uluslararası farkındalık yaratacağını belirtti. “Bu kural, Afrika’daki zürafaların korunması için daha fazla ilgi ve fon sağlanmasını teşvik edecek” dedi.

Zürafalar için yeni bir umut

Eğer öneri kabul edilirse, ABD’ye zürafa parçalarının ithalatı için izin gerekecek ve bu düzenleme, küresel zürafa koruma çabalarına önemli bir destek sağlayacak. Ancak çevreciler, bu sürecin hızlanması ve zürafalar gibi tehlike altındaki türler için daha kararlı adımlar atılması gerektiğini savunuyor. Zürafaların korunması, yalnızca biyolojik çeşitlilik açısından değil, küresel ekosistemlerin sağlığı için de büyük bir önem taşıyor.