2023 yılında Kanada’da meydana gelen yıkıcı orman yangınları, sadece ormanları değil, dünya genelindeki insan sağlığını da derinden etkiledi.
Nature dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, bu yangınlardan yayılan dumanın, 2023 yılında dünya genelinde 82.000 kişinin ölümüne neden olduğunu ortaya koydu. Bu ölümcül duman bulutları, sadece Kuzey Amerika ve ABD’yi değil, aynı zamanda Atlantik Okyanusu’nu aşarak Avrupa’ya kadar ulaştı ve sadece bu kıtada 22.000 kişinin erken ölümüne yol açtı.
Bu veriler, iklim krizinin ve onun tetiklediği aşırı hava olaylarının, sanılandan çok daha yaygın ve yıkıcı sonuçları olduğunu gösteriyor. Kanada’nın Britanya Kolombiyası eyaletinde, dokuz yaşındaki Carter Vigh‘in orman yangını dumanının ağırlaştırdığı astım krizi sonucu hayatını kaybetmesi, bu trajedinin kişisel bir örneğini oluşturuyor. Carter’ın annesi Amber Vigh, oğlunun ölümüyle ilgili farkındalığı artırmak için mücadele ediyor.
Dumanın görünmez tehlikesi
Orman yangınlarından yayılan duman, PM2.5 olarak bilinen, akciğerlerden kan dolaşımına geçebilecek kadar küçük ve tehlikeli partiküller içeriyor. Bu partiküller, solunum yollarından beyne kadar vücudun birçok organını tahriş edebiliyor.
Tavsiye Edilen Haberler
-
-
-
İklim DeğişikliğiÇin, ABD’nin bıraktığı iklim liderliği boşluğunu neden doldurmuyor? -
- Araştırma, 2023’teki yangınların Kanada’da PM2.5’e maruz kalmayı %65, ABD’de %21 ve Avrupa’da %4 oranında artırdığını gösteriyor.
- Lancet tıp dergisinde yayımlanan başka bir araştırma, her yıl 1,53 milyon ölümün orman yangınlarından kaynaklanan hava kirliliğine maruz kalmaya bağlı olduğunu belirtiyor.
Bu kadar büyük bir ölüm sayısına rağmen, kamuoyunun ve hükümetlerin bu konudaki farkındalığı ve harekete geçme düzeyi oldukça düşük. Örneğin, Carter’ın öldüğü gün ailesinin kontrol ettiği hava kalitesi uygulaması, evlerinden 100 kilometre uzaktaki bir istasyondan veri alıyordu ve yakındaki görünmez kirleticileri tespit edemiyordu.
Bireysel mücadeleler ve gelecek için umut
Carter Vigh’in annesi Amber, oğlunun anısına BC Akciğer Vakfı ile birlikte, yetersiz kapsama alanına sahip kasabalara ücretsiz hava kalitesi ölçüm cihazları dağıtan bir girişim başlattı. Bu girişim, insanların yaşadıkları havanın kalitesini daha doğru bir şekilde anlamalarına ve kendilerini korumalarına yardımcı olmayı amaçlıyor.
Bu durum, iklim krizinin etkilerinin sadece çevresel felaketlerle sınırlı kalmadığını, aynı zamanda insan sağlığına doğrudan ve yıkıcı zararlar verdiğini gösteriyor. Fosil yakıtların neden olduğu küresel ısınma, orman yangınlarının daha sık ve daha şiddetli hale gelmesine yol açarken, ortaya çıkan duman da görünmez bir tehdit olarak can almaya devam ediyor.
Sizce bu tür bilimsel veriler ve trajik kişisel hikayeler, hükümetleri ve toplumu iklim değişikliğiyle mücadele konusunda daha acil ve somut adımlar atmaya teşvik edebilir mi?
Kaynak: The Guardian
Fotoğraf: Yuliia Rohozna
