Kuraklık ve enerji krizi, fakir ülkeleri yeniden kömüre yöneltiyor!

Gelişmekte olan ülkelerde yaşanan kuraklıklar, enerji üretimini ciddi biçimde etkileyerek Zambiya ve Zimbabve’de kömürle çalışan elektrik santrallerine olan talebi artırdı. Global Energy Monitor (GEM) verilerine göre, 2024 yılında bu ülkelerde önerilen yeni kömür kapasitesi 2,8 GW’a ulaştı; bu, son sekiz yılın en yüksek yıllık toplamı olarak kaydedildi.

❝Tarihteki en kötü elektrik kesintileri❞

Zambiya’da, Kariba Barajı’nın düşük su seviyesi nedeniyle hidroelektrik üretimi neredeyse durma noktasına geldi. Nüfusun %40’ı, geçen yılın sonlarında elektriğe erişimde ciddi kesintiler yaşadı. Zimbabve’de ise elektrik kesintileri o kadar yaygın hale geldi ki, Maliye Bakanı Mthuli Ncube Kasım ayındaki bütçe konuşmasını karanlıkta tamamladı.

Tarım sektörünün kuraklıktan %15 oranında daralacağı tahmin edilirken, ülkeler enerji krizine karşı kömürle çözüm arıyor.

Çin ve Hindistan destekli yeni kömür yatırımları

• Zambiya, Çinli Wonderful Group ile 900 milyon dolarlık, 0,6 GW kapasiteli bir kömür santrali inşa etmeyi önerdi.
• Zimbabve, Çin merkezli Shandong Dingneng New Energy ve Hindistan merkezli Jindal Steel’in desteklediği Hwange santraline 1,8 GW kapasite eklemeyi planlıyor.
• Ayrıca, Çin’in Xintai Resources şirketi Zimbabve’de 1,2 GW kapasiteli yeni bir santral için çalışmalara başladı.

❝Fosil yakıt bağımlılığı kısır döngü yaratıyor❞

Doğal Kaynak Yönetimi Merkezi (CNRG) İcra Direktörü Farai Maguwu, kömür yatırımlarının iklim krizini derinleştirdiğini vurgulayarak ❝Zimbabve’nin daha fazla kömüre kilitlenmek yerine yenilenebilir enerjiye adil geçişe öncelik vermesi gerekir❞ dedi.

Afrika Adil Geçiş Ağı’ndan Marina Agortimevor ise, ❝Kömür projelerinin çevresel ve sosyal maliyetleri ağır. Bu projeler, yalnızca iklim krizini kötüleştirmekle kalmıyor, aynı zamanda Güney Afrika’daki kuraklıkları da körüklüyor❞ ifadelerini kullandı.

Çin’in rolü ve küresel eğilimler

Çin’in, 2021 yılında yurtdışında kömür finansmanını sonlandırma taahhüdüne rağmen, ülkedeki yatırımları “esir enerji santralleri” kategorisi altında sürdürdüğü görülüyor. GEM, bu boşluğun kömür projelerinin devam etmesine olanak sağladığını belirtiyor.

Kömür enerjisinin Afrika’daki yükselişine rağmen, kıta genelinde düşüş eğilimi sürüyor. Son on yılda 16 Afrika ülkesi kömür boru hatlarını iptal etti veya küçülttü. Aynı dönemde küresel ölçekte devreye giren kömür kapasitesi 44 GW ile 20 yılın en düşük seviyesine geriledi.

Uzmanlardan uyarı

GEM’den Christine Shearer, kömürün geleceğinin sınırlı olduğunu vurguladı: ❝Geçen yıl, temiz enerji geçişinin tam gaz ilerlediği bir döneme işaret ediyor. Ancak, kömürün aşamalı olarak kaldırılması için daha fazla çaba gerekiyor❞ dedi.