Bilim insanları hesapladı: Fosil yakıt şirketleri 28 trilyon dolar zarara yol açtı

Yeni yayımlanan bir araştırmaya göre, dünyanın en büyük şirketlerinden 111’i, 1990’dan bu yana iklim değişikliğine neden olan emisyonlarıyla 28 trilyon dolarlık ekonomik zarara sebep oldu. Bu rakam, yalnızca sıcaklık artışının etkilerini yansıtıyor; fırtına, sel veya kuraklık gibi aşırı hava olaylarından kaynaklanan maliyetleri içermiyor.

Araştırma, tıpkı tütün devlerine karşı açılan davalarda olduğu gibi, şirketlerin çevreye verdikleri zarardan dolayı mali sorumluluk taşımalarının yollarını ortaya koymayı amaçlıyor.

En büyük pay: 10 fosil yakıt şirketine ait

Araştırma, zararın yarısından fazlasının yalnızca 10 büyük fosil yakıt şirketinden kaynaklandığını gösteriyor. Listenin başında Suudi Aramco ve Rusya’nın Gazprom şirketi yer alırken, diğer dikkat çeken isimler arasında Chevron, ExxonMobil, BP, Shell, İran Ulusal Petrol Şirketi, Pemex, Hindistan Kömür Şirketi ve İngiltere Kömür Şirketi bulunuyor.

Nature dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, Suudi Aramco ve Gazprom her biri yaklaşık 2 trilyon dolarlık ısı kaynaklı zarara neden oldu.

Kirleten öder prensibi bilimle destekleniyor

Araştırmanın başyazarı Christopher Callahan, çalışmanın temel amacının, şirketlerin belirli çevresel hasarlardan doğrudan sorumlu tutulabileceğini bilimsel olarak ortaya koymak olduğunu belirtti. Araştırmaya göre, 1990’dan itibaren atmosfere salınan sera gazlarının sadece %1’i bile yaklaşık 502 milyar dolarlık hasara yol açıyor.

Stanford Üniversitesi’nden iklim bilimcisi Justin Mankin, “Artık bu zararların hangi şirketlerden kaynaklandığını belirlemek termodinamik bir mesele olmaktan çıkıyor; doğrudan izlenebilir hale geliyor,” dedi.

Bilgisayar simülasyonlarıyla hesaplanan etki

Araştırmacılar, 111 şirketin geçmişte ürettiği yakıtların ve elektrik santrallerinin nihai karbon salımına odaklandı. Bu veriler, emisyonların hiç olmadığı varsayılan bir dünyayla karşılaştırıldı ve 1.000 bilgisayar simülasyonu kullanılarak her şirketin küresel sıcaklık üzerindeki etkisi hesaplandı.

Örneğin, Chevron’un saldığı emisyonların Dünya’nın ortalama sıcaklığını 0,025°C artırdığı belirlendi.

Ayrıca, yılın en sıcak beş gününe olan katkılar ve bu sıcaklıkların ekonomik üretim üzerindeki etkisi de değerlendirildi. Bu yöntem, son yıllarda iklim değişikliğiyle belirli hava olaylarını ilişkilendirmek için kullanılan bilimsel tekniklerle uyumlu şekilde geliştirildi.

Yargı süreci için bilimsel kanıt

İklim bilimci Friederike Otto’ya göre, bu çalışma iklim davaları açısından dönüm noktası olabilir. Otto, “Kullandıkları yöntemler bilimsel olarak sağlam ve daha fazla araştırma grubunun bu yöntemleri benimsemesi bilimi güçlendirir,” dedi.

Şu ana kadar hiçbir büyük emisyon üreticisi şirkete karşı açılan dava sonuçlanmadı. Ancak bu çalışmanın ortaya koyduğu somut kanıtlar, hukuki sorumluluk süreçlerini etkileyebilir.

Bilim İnsanlarından Yorumlar

Stanford Üniversitesi’nden Chris Field, “İklim krizinin geldiği noktada, tek bir şirketin emisyonlarının bile yıllık milyarlarca dolarlık zarara neden olduğunu görüyoruz,” diyerek araştırmanın önemine dikkat çekti.

Pennsylvania Üniversitesi’nden Michael Mann ise, çalışmayı “konsept olarak değerli” bulduğunu, ancak tüm zararın tek bir rakama indirgenmesinin iklim değişkenliği açısından bazı zorluklar taşıdığını belirtti.

Sessizlik ve cevapsız kalan talepler

Araştırmada adı geçen Shell yorum yapmayı reddetti. Aramco, Gazprom, Chevron, ExxonMobil ve BP gibi diğer büyük şirketler ise yorum taleplerine yanıt vermedi.