Işık kirliliğinin yaban hayatı üzerindeki etkilerini inceleyen yeni bir araştırma, şehirlerde yaşayan kuşların kırsal kesimdeki kuşlara göre çok daha geç saatlere kadar aktif kaldığını ortaya koydu.
Kuş meraklılarının gönderdiği verilere dayanan bu çalışma, ışık kirliliğinin kuşların günlük aktif kalma süresini ortalama 50 dakika uzattığını gösteriyor. Bazı türler ise bir saat daha erken uyanıp, bir saat daha geç uykuya dalıyor.
“Bulgular bizi şok etti”
Güney Illinois Üniversitesi’nden Dr. Brent Pease, “Bulgularımız bizi şok etti. En parlak gece gökyüzü altında, bir kuşun günü neredeyse bir saat uzuyor” dedi.
Haftalık Çevre Bültenine Kaydolun
En önemli haberleri anında alın
Bu durum, insan sağlığına ve böceklerin yok olması, yarasaların göç yollarının bozulması gibi ekosistemdeki diğer türlere olan olumsuz etkilerin ardından, ışık kirliliğinin yaban hayatı üzerindeki yıkıcı etkilerini bir kez daha gözler önüne seriyor.
TAVSİYE EDİLEN
Araştırma, yapay zeka destekli bir vatandaş bilimi projesi olan BirdWeather’a gönderilen milyonlarca kuş kaydını analiz etti. Bilim insanları, bu verileri küresel uydu görüntüleriyle birleştirerek ışık kirliliği ölçümlerini de dâhil etti.
Analizler, ışık kirliliğine en güçlü tepkiyi, vücut boyutlarına göre büyük gözlere sahip olan türlerin verdiğini gösterdi.
Amerikan kızılgerdanı, alaycı kuşu ve Avrupa saka kuşu gibi türler, günlerini ortalamanın üzerinde uzatırken, serçeler gibi küçük gözlü türler ise bu duruma o kadar fazla tepki vermedi.
Uzun vadeli etkiler henüz belirsiz
Dr. Pease, daha uzun bir günün kuşlar üzerindeki etkisinin henüz tam olarak bilinmediğini belirtiyor. İnsanlar için uykusuzluğun olumsuz etkileri olsa da, kuşların göç dönemlerinde uykusuzlukla başa çıkmak için ilginç stratejiler geliştirdiğini vurguluyor.
Bazı türlerde yapay aydınlatmanın beslenme ve çiftleşme süresini uzatarak yavruların hayatta kalma oranlarını artırdığına dair kanıtlar olsa da, bu durumun doğal davranış kalıplarını bozması endişe verici olarak görülüyor. Araştırmanın bulguları, Science dergisinde yayımlandı.
Fotoğraf: Ahmed Molla
