Güneş kremleri balık doğurganlığını azaltıyor olabilir

Yeni yayımlanan bir bilimsel rapor, güneş kremlerinin deniz ekosistemleri üzerindeki olumsuz etkilerinin daha detaylı incelenmesi gerektiğini ortaya koydu. UV ışınlarını engelleyen kimyasal bileşiklerin mercan beyazlamasına ve balıkların doğurganlık oranının azalmasına yol açabileceği belirtilirken, bu maddelerin okyanuslara şaşırtıcı derecede yüksek miktarlarda karıştığı vurgulandı.

Marine Pollution Bulletin dergisinde yayımlanan inceleme, güneş kremi, UV filtreleri ve bunların ekotoksikolojik etkileriyle bağlantılı 110’dan fazla bilimsel yayını inceledi. Bulgulara göre, her yıl yalnızca mercan resiflerine 6.000 ila 14.000 ton UV filtresi salınıyor.

Çalışmanın baş yazarı ve Plymouth Deniz Laboratuvarı ile Plymouth Üniversitesi’nde doktora araştırmacısı olan Anneliese Hodge, güneş kremlerindeki kimyasalların “yalancı kalıcı kirleticiler” olarak kabul edildiğini belirterek, “Bu kimyasalların deniz ortamlarında nasıl etkileşime girdiğini ve besin zincirinde birikme potansiyeli olup olmadığını anlamamız gerekiyor” dedi.

Güneş kremi kullanımı ve okyanuslara etkisi

Güneş kremlerindeki kimyasal bileşenler, yüzme, plaj duşları veya güneşlenme sonrası kullanılan havlular aracılığıyla doğrudan veya dolaylı olarak denizlere karışıyor.

Özellikle benzofenon-3 gibi UV filtreleri, dünya çapında deniz ortamlarında tespit edildi. Antarktika gibi insan etkisinin nispeten düşük olduğu bölgelerde bile bu maddelere rastlanması, kimyasalların uzun mesafeler boyunca taşınabildiğini gösteriyor.

Çalışmaya göre, yoğun turist bölgelerinde kullanılan güneş kremleri mercan resiflerinde beyazlamaya ve deformasyona yol açabiliyor. Benzofenonlar, kalıcı, biyoakümülatif ve toksik olarak tanımlanırken, Avrupa Kimyasallar Ajansı tarafından hormon bozucu olma ihtimali nedeniyle araştırılıyor.

Güneş kremi kirliliği yalnızca denizlerle sınırlı değil

UV filtrelerinin sadece denizleri değil, tarım ve su kaynaklarını da kirlettiği ortaya çıktı. Atık su arıtma tesislerinden geri dönüştürülen suyun tarımda gübre olarak kullanılması, bu kimyasalların mahsullerle temas etmesine ve tarımsal akış yoluyla su ekosistemlerine taşınmasına neden oluyor.

Üstelik mevcut kanalizasyon ve su arıtma teknolojileri, bu maddelerin toksisitesini etkili bir şekilde azaltamıyor. Ozonlama gibi arıtma yöntemlerinin UV filtrelerine karşı yetersiz kaldığı belirtiliyor.

Acil araştırma çağrısı

Plymouth Üniversitesi’nden Prof. Awadhesh Jha, “Çevreye giren güneş kremlerinin miktarı ve çeşitliliği artıyor. Kirleticiler, çeşitli kombinasyonlarda bir araya gelerek bilinmeyen etkiler yaratıyor” dedi.

Bilim insanları, güneş kremi kirliliğini daha iyi anlamak için farklı jeolojik bölgelerde araştırmaların artırılmasını ve deniz canlılarının yaşam döngüsüne yönelik daha kapsamlı testlerin yapılmasını öneriyor.

Güneş kremlerinin içerdiği kimyasalların deniz yaşamı üzerindeki etkilerini en aza indirmek için daha çevre dostu alternatiflerin geliştirilmesi gerektiği vurgulanıyor.