Çin’in yenilenebilir enerji liderliği: Küresel dönüşümde nasıl zirveye ulaştı?

Çin, yenilenebilir enerji sektöründe hızla yükselerek dünyaya adeta hükmetmeye başladı. Güneş enerjisinden rüzgar türbinlerine, elektrikli araçlardan batarya üretimine kadar pek çok alanda küresel liderliğe ulaşan Çin, bu başarısını girişimcilik, güçlü sanayi politikaları ve yüz milyarlarca dolarlık devlet desteğiyle sağladı. Özellikle yeşil teknolojiye yaptığı yatırımlar sayesinde, ABD ve Avrupa gibi güçlü rakiplerini geride bıraktı.

Çin’in yenilenebilir enerjideki yükselişi nasıl başladı?

Çin’in yeşil enerjiye yönelimi, 2010’lu yıllarda hız kazandı. Ülke, fosil yakıtlara olan bağımlılığını azaltma hedefiyle yenilenebilir enerji sektörüne dev yatırımlar yaptı. Güneş panelleri, rüzgar türbinleri, elektrikli araçlar ve bataryalar gibi alanlarda devlet sübvansiyonları, vergi teşvikleri ve düşük faizli kredilerle yerel şirketleri destekledi. Bu destek, kısa sürede Çin’in küresel enerji piyasasındaki payını artırdı.

Güneş ve rüzgar enerjisinde dünya lideri

Çin’in yenilenebilir enerjiye yaptığı yatırımların en dikkat çekici örneklerinden biri güneş enerjisinde görüldü. 2017 yılında Avrupa Birliği’ni geride bırakarak dünyanın en büyük güneş enerjisi üreticisi haline gelen Çin, 2023 yılında bu kapasitesini 200 gigawatt artırdı. ABD’nin toplam güneş enerjisi kapasitesine yalnızca bir yılda ulaşan Çin, bu alanda açık ara farkla lider konumda bulunuyor.

Rüzgar enerjisinde de benzer bir tablo söz konusu. 2019’da Avrupa Birliği’yle başa baş ilerleyen Çin, 2023 itibarıyla rüzgar enerjisi kapasitesini 450 gigawatta çıkararak AB’nin iki katı büyüklüğe ulaştı. Çin’in rüzgar çiftlikleri, Hindistan’ın tüm enerji kapasitesine eşdeğer bir üretim potansiyeline sahip.

Elektrikli araç ve batarya üretiminde zirvede

Elektrikli araç (EV) sektöründe de Çin, küresel liderliğini sürdürüyor. 2020 yılında ülkede satılan elektrikli ve hibrit araç sayısı 1 milyonu biraz aşarken, 2023 yılında bu rakam toplam otomobil satışlarının %40’ına ulaştı. BYD ve CATL gibi dev şirketler, elektrikli araç ve batarya üretiminde küresel piyasanın en büyük oyuncuları arasında yer alıyor.

Hammadde ve tedarik zincirinde üstünlük

Çin, yeşil enerji devriminde yalnızca üretim kapasitesiyle değil, kritik hammaddelerdeki hakimiyetiyle de öne çıkıyor. Lityum, kobalt, nikel ve grafit gibi minerallerin işlenmesi ve tedarikinde dünya lideri olan Çin, bu kaynaklara erişimde sağladığı maliyet avantajıyla küresel pazarda rekabet üstünlüğü kurdu.

Örneğin, 2023 yılında Çin, dünya genelinde işlenen kobaltın %75’ini ve grafitin %91’ini üretti. Aynı şekilde nadir toprak elementlerinde de %92’lik bir paya sahip olan Çin, bu stratejik kaynakların kontrolünü elinde bulundurarak enerji teknolojileri üzerindeki etkisini artırdı.

Sanayi politikaları ve devlet desteği

Çin’in yeşil enerji sektöründeki başarısının arkasında, güçlü sanayi politikaları ve hükümetin verdiği kapsamlı destek yatıyor. Devletin sunduğu sübvansiyonlar, vergi avantajları ve ucuz banka kredileri, yerel şirketlerin hızlı büyümesini sağladı.

Bu destekler sayesinde Çin, güneş paneli, rüzgar türbini ve batarya üretiminde ölçek ekonomisinin avantajlarından yararlandı. Düşük üretim maliyetleri, Çin’in uluslararası pazarda rekabet gücünü artırarak dünya genelindeki enerji dönüşümünde belirleyici bir rol oynamasını sağladı.

İnovasyon ve Ar-Ge alanında güçlenme

Çin, yalnızca üretim kapasitesiyle değil, yenilikçi teknolojilerdeki Ar-Ge çalışmalarıyla da dikkat çekiyor. Temiz enerji teknolojilerinde yapılan akademik araştırmalar ve bu alandaki patent başvurularında Çinli bilim insanları ve mühendisler öncü konumda. Bu durum, Çin’in uzun vadede de teknolojik üstünlüğünü sürdüreceğini gösteriyor.

Küresel piyasadaki etkisi ve ihracat başarısı

Çin’in yenilenebilir enerji sektöründeki liderliği, ihracat rakamlarına da yansıyor. Güneş panelleri, elektrikli araçlar ve lityum-iyon bataryalar gibi ürünlerin küresel pazardaki payı hızla artıyor. 2023 yılında bu alandaki ihracatını üç katına çıkaran Çin, 2035 yılına kadar temiz enerji teknolojileri ihracatının 340 milyar doları aşmasını hedefliyor.

Çin’in yenilenebilir enerjideki geleceği

Çin, yenilenebilir enerjiye yaptığı yatırımlar ve kapsamlı sanayi politikalarıyla küresel liderliğini pekiştirmiş durumda. Güneş ve rüzgar enerjisi kapasitesindeki artış, elektrikli araçlar ve batarya üretimindeki üstünlük ve kritik hammaddeler üzerindeki kontrol, ülkenin enerji dönüşümünde belirleyici bir aktör olmasını sağlıyor.

Bu ivmenin devam etmesi, Çin’in yeşil enerji devriminde hem ekonomik büyümesini destekleyecek hem de küresel iklim değişikliğiyle mücadelede kritik bir rol oynamasını sağlayacak. Bu nedenle Çin’in yenilenebilir enerji politikaları, dünya genelindeki enerji dönüşümüne yön veren temel dinamiklerden biri olmaya devam edecek.

Illustrasyon: storyset / Freepik