Bitkiler arıların vızıltısını “duyuyor”, daha fazla nektar üretiyor

Bilim insanları, bitkilerin arıların vızıltısını algılayabildiğini ve yakınlarında olduklarını fark ettiklerinde daha fazla ve daha şekerli nektar ürettiklerini ortaya koydu.

Torino Üniversitesi’nden zoolog Prof. Francesca Barbero liderliğindeki ekip tarafından yürütülen çalışma, bitkilerin polinatörlerle kurduğu ilişkilerde pasif değil, aktif bir rol oynadığını ortaya koyuyor.

Bitkiler, arı sesine nektar artışıyla tepki veriyor

Araştırma ekibi, aslanağzı (Antirrhinum) bitkileriyle yakın etkileşimde bulunan salyangoz kabuğu arılarının (Rhodanthidium sticticum) çıkardığı vızıltı seslerini bitkilere dinletti. Bitkilerin bu seslere verdiği tepkiler, nektar üretmeyen yaban arısı sesleri ve ortam sesleri ile karşılaştırıldı.

Sonuçlar dikkat çekiciydi:

• Bitkiler, vızıltı seslerine yanıt olarak nektar hacmini ve şeker oranını artırdı.
• Ayrıca, şeker taşınması ve nektar üretimini düzenleyen genlerde belirgin ifadeler gözlendi.

Barbero, ❝Hem böceklerin hem de bitkilerin titreşimli-akustik sinyalleri algılama ve iletme yeteneğine sahip olduğuna dair giderek artan kanıtlar var❞ dedi.

Bitkiler, en iyi polinatörleri ayırt edebiliyor olabilir

Araştırmaya göre, bu tepki, bitkilerin polinatörlerin seslerini ayırt edebildiği ve buna göre tepki verdiği anlamına geliyor olabilir. Barbero, ❝Yaklaşan polinatörleri, ayırt edici vibro-akustik sinyallerine göre tanıyabilmek, bitkiler için evrimsel bir avantajdır❞ açıklamasını yaptı.

Bu tepkinin amacı, gerçek tozlayıcıları cezbetmek ve ❝nektar hırsızları❞ olarak adlandırılan, çiçekten faydalanıp polinasyona katkı sağlamayan böcekleri filtrelemek olabilir.

Bitkiler “beyinsiz ama bilinçli” mi?

Bitkilerin sesleri nasıl “duyduğuna” dair mekanizma henüz tam olarak bilinmiyor. Ancak araştırmacılar, bunun dokunma, basınç ve titreşime duyarlı mekanoreseptörler aracılığıyla gerçekleştiğini düşünüyor.

Barbero, ❝Bitkilerin beyni yok ama çevrelerini algılayabilir ve buna göre yanıt verebilirler❞ dedi.

Tarımda sesle tozlaşma teşviki mümkün mü?

Barbero ve ekibi, bu keşfin gelecekte çevre dostu tarım uygulamalarına katkı sağlayabileceğini belirtiyor. Özellikle arı vızıltı seslerinin kontrollü olarak yayılması, mahsullerde tozlaşmayı artırmak için kullanılabilir.

Ayrıca araştırmacılar, bu akustik tepkilerin yalnızca en iyi polinatörlere mi özel olduğunu, yoksa tüm çiçek ziyaretçilerini mi cezbettiğini belirlemek için seçici çekim testleri planlıyor.

❝Hipotezimiz, bu seslere verilen nektar artışı tepkisinin, özellikle Rhodanthidium sticticum türüne yönelik olduğunu gösteriyor❞ diyen Barbero, testlerle farklı türlerin bu değişikliklere tepkilerinin analiz edilmesi gerektiğini kaydetti.

Bulgular uluslararası kongrede sunuldu

Çalışmanın bulguları, New Orleans’ta düzenlenen 188. Amerikan Akustik Derneği Toplantısı ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilen 25. Uluslararası Akustik Kongresi kapsamında kamuoyuna sunuldu.

Pixabay