Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na sunulan yeni bir kanun teklifi, ülkenin milli parklar ve tabiat parkları gibi zengin biyolojik çeşitliliğe sahip alanlarını çok daha sıkı bir koruma altına almayı hedefliyor. AK Parti Grup Başkanı ve Sivas Milletvekili Abdullah Güler tarafından sunulan ve AK Parti Sivas Milletvekili Rukiye Toy tarafından detayları açıklanan teklif, mevcut Milli Parklar Kanunu ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede kapsamlı değişiklikler öngörüyor.
Bu teklif, Türkiye’nin doğal miraslarını tehdit eden ihlallere yönelik cezaların artırılmasını, denetimlerin etkinleştirilmesini ve korunan alanlar içerisindeki kaçak yapılarla mücadeleyi esas alıyor. Teklifin yasalaşması halinde, çevresel suçlara karşı caydırıcılığın artırılması ve milli parkların sürdürülebilir bir şekilde gelecek nesillere aktarılması amaçlanıyor. Peki, bu yeni düzenleme, Türkiye’nin çevre koruma politikaları açısından ne anlama geliyor ve kaçak yapılarla mücadelede hangi yeni yetkileri getiriyor?
Kanun teklifinin temel amacı ve kapsamı
Milli Parklar Kanun Teklifi, Türkiye’nin eşsiz bitki ve hayvan varlığını barındıran milli parklar ve tabiat parklarında yaşanan tahribatın önüne geçmeyi hedefliyor. AK Parti Milletvekili Rukiye Toy’un açıklamasına göre, teklifin merkezinde şu kapsamlı düzenlemeler yer alıyor:
Haftalık Çevre Bültenine Kaydolun
En önemli haberleri anında alın
- Cezaların Artırılması: Korunan alanlarda meydana gelen çevresel ihlallere yönelik hapis ve para cezalarının artırılması planlanıyor. Bu, biyolojik çeşitliliği tehdit eden faaliyetlere karşı caydırıcılığı önemli ölçüde yükseltmeyi amaçlıyor.
- Kaçak Yapılarla Hızlı Mücadele: Teklifin en önemli maddelerinden biri, milli parklar içerisinde yapılan kaçak yapıların mahkeme kararı beklenmeksizin yıkılabilmesi yönündeki düzenlemedir. Bu, yıllarca süren hukuki süreçlerin önüne geçerek kaçak yapılaşmaya anında müdahale etme yetkisi getirecektir.
- Denetim ve Personel Güçlendirmesi: Korunan alanların daha sıkı denetime tabi tutulması ve bu denetimi sağlayacak olan av ve doğa koruma memuru sayısının artırılması öngörülüyor. Daha fazla personel, koruma alanlarında daha etkin bir varlık gösterebilmeyi sağlayacaktır.
- Altyapı İzinleri: Kanuna aykırı davranışların önüne geçilirken, bir istisna getirilerek, sadece korunan alan içerisinde yaşayan yöre halkının zorunlu ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak; elektrik, su, ulaşım, telekomünikasyon ve doğalgaz gibi altyapı hizmetlerine izin verilmesi planlanıyor.
Türkiye’nin Doğal Mirası ve Sürdürülebilirlik Vurgusu
Türkiye, coğrafi konumu ve iklim çeşitliliği sayesinde Avrupa’nın tamamından daha fazla bitki türüne ev sahipliği yapan (endemik türler dahil) zengin bir doğal mirasa sahiptir. Ancak bu alanlar, son yıllarda plansız yapılaşma, madencilik, kaçak avcılık ve turizm baskısı gibi nedenlerle sürekli tehdit altındadır.
TAVSİYE EDİLEN
Milletvekili Toy, yeni düzenlemenin Türkiye’nin doğal mirasını koruma yolunda atılmış önemli bir adım olduğunu ve yasalaşması halinde çevre koruma politikalarında daha etkin ve sürdürülebilir bir dönemin başlayacağını ifade etti. Özellikle kaçak yapıların mahkeme kararı beklenmeksizin yıkılabilmesi yetkisi, caydırıcılık açısından büyük bir etki yaratması beklenen, radikal bir adımdır.
Yorum
AK Parti tarafından Meclis’e sunulan Milli Parklar Kanun Teklifi, Türkiye’nin çevresel mevzuatında uzun zamandır beklenen sert ve somut adımları temsil etmektedir. Özellikle milli parklardaki kaçak yapılaşmaya karşı mahkeme kararı olmaksızın yıkım yetkisi, koruma alanlarının tahribatına karşı bir “kırmızı çizgi” çekilmesi anlamına gelmektedir. Bu yetkinin etkin ve şeffaf bir şekilde kullanılması, çevresel adaletin sağlanması açısından kritik öneme sahiptir.
Cezaların ve denetim memuru sayısının artırılması da, bu koruma kalkanını güçlendirecektir. Ancak bu teklifin başarısı, sadece kanunun sertliğinde değil, aynı zamanda uygulanma biçiminde gizlidir. Uygulayıcıların siyasî baskılardan bağımsız olarak kararlı bir şekilde hareket etmesi ve yöre halkının zaruri ihtiyaçları ile koruma arasında dengeli bir çizgi çekilmesi gerekmektedir. Türkiye, bu kanun teklifiyle doğal miraslarını koruma konusundaki ciddiyetini uluslararası alana da gösterme potansiyeline sahiptir; yeter ki kanun metnindeki kararlılık, uygulamaya da tam olarak yansıtılsın.
Kaynak: AK Parti Grup Başkanlığı, AK Parti Sivas Milletvekili Rukiye Toy
