Avrupa afetlere hazırlıkta sınıfta kalıyor: İklim krizinin artan tehdidine rağmen eksiklikler göze çarpıyor

2024 yılı, Avrupa’da iklim değişikliğinin yol açtığı felaketlerin etkisini en ağır şekilde hissettirdiği yıllardan biri oldu. Boris Fırtınası, İspanya ve Almanya’da meydana gelen yıkıcı seller, 258 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Bu üç felaket, küresel ölçekte en maliyetli 10 iklim olayı arasında yer aldı ve afetlere hazırlığın hayati önemini bir kez daha ortaya koydu.

Ancak Eurobarometer’in 2024 anketi, Avrupalıların afetlere hazırlık konusunda ciddi eksiklikleri olduğunu gösterdi. Anket sonuçlarına göre:

• Avrupalıların sadece %37’si afetlere karşı kendini iyi hazırlanmış hissediyor.
• %58’i yaşadıkları bölgede meydana gelebilecek afetlere karşı hazırlıksız olduğunu düşünüyor.
• Sadece %9’u, şehirlerinin veya bölgelerinin bir acil durum veya afet planına sahip olup olmadığını bildiğini belirtiyor.
• %65’i, afetlere veya acil durumlara karşı daha fazla bilgiye ihtiyaç duyduklarını ifade ediyor.

Bu veriler, iklim krizinin artan etkilerine karşı Avrupa genelinde hazırlık seviyesinin yetersiz kaldığını ve bilinç eksikliğinin derinleştiğini gözler önüne seriyor.

Avrupa ülkeleri arasındaki hazırlık farkı dikkat çekiyor

Anket sonuçlarına göre, Avrupa ülkeleri arasında afetlere hazırlık konusunda ciddi farklar bulunuyor. İskandinav ülkeleri, bu alanda en bilinçli ve hazırlıklı toplumlar olarak öne çıkarken, Güney Avrupa ülkeleri bu konuda en düşük seviyelerde yer alıyor.

Afet Planını Bildiğini Belirten Katılımcı Oranı (%):

• İsveç: %20
• Finlandiya: %19
• Hollanda: %18
• Avusturya: %17
• Malta: %2
• Yunanistan: %2

Slovenya, %65 ile afetlere hazırlık konusunda en yüksek güven seviyesine sahip ülke olurken, Portekiz (%27), Yunanistan (%28), İspanya (%29) ve İtalya (%34) gibi Güney Avrupa ülkeleri en düşük hazırlık seviyelerine sahip ülkeler arasında yer aldı.

Afet anında ne yapacağını bilen ülkeler

Bir felaket anında ne yapacağını bildiğini belirten katılımcı oranı da ülkeler arasında büyük farklılıklar gösteriyor:

• Slovenya: %84
• İsveç: %72
• Finlandiya: %70
• Hollanda: %68
• Malta: %30
• Yunanistan: %28
• İspanya: %29

Kuzey ve Orta Avrupa ülkeleri afetlere karşı daha planlı ve bilinçli bir yaklaşım sergilerken, Güney Avrupa ülkelerinde hazırlık ve farkındalık seviyesi oldukça düşük.

Uzmanlar yyarıyor: Hazırlık algısı gerçek yetkinliği yansıtmıyor

University College London (UCL) Acil Durum Planlama ve Yönetimi Profesörü David Alexander, afetlere hazırlık algısının gerçek durumu yansıtmadığını belirtiyor. Alexander, “İnsanlar genellikle kendi dayanıklılıklarını abartıyor” diyerek, hazırlık eksikliğinin ciddi riskler doğurduğuna dikkat çekiyor.

Valensiya’da 2024’te yaşanan sel felaketinde 200’den fazla insanın yaşamını yitirdiğini hatırlatan Alexander, “Meteorolojik uyarılar yapılmış olmasına rağmen, idari süreçler ve toplumsal tepki yetersiz kaldı” diyor.

Benzer şekilde, Lloyd’s Register Vakfı Kıdemli Kampanya Yöneticisi Ed Morrow, “Bir planı olan hanelerin, kendilerini koruma olasılıkları çok daha yüksek” olduğunu belirtiyor. Ancak Avrupa genelinde yerel yönetimler ile vatandaşlar arasındaki iletişim kopukluğu, afet bilinci ve hazırlık konusundaki eksikliklerin ana nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor.

Güney Avrupa neden hazırlıkta geride?

Güney Avrupa ülkelerinin afetlere karşı hazırlıksız hissetmelerinin birkaç nedeni bulunuyor:

• İklim değişikliği nedeniyle artan doğal afet riski (orman yangınları, sıcak hava dalgaları, seller).
• Yerel yönetimlerin afet planlarını halkla yeterince paylaşmaması.
• Halkın acil durumlarda ne yapması gerektiği konusunda yetersiz bilgilendirilmesi.
• Hükümete duyulan güvenin azalması.

Lloyd’s Register Vakfı 2023 Dünya Risk Anketi’ne göre, Güney Avrupa’daki her beş kişiden biri (%20) son beş yıl içinde bir afet yaşadığını bildirdi. Kuzey ve Batı Avrupa’da bu oran %13 seviyesinde kaldı.

Afetlere karşı daha fazla bilgi ihtiyacı var

Eurobarometer anketine göre, Avrupalıların %65’i afetlere daha iyi hazırlanmak için daha fazla bilgiye ihtiyaç duyduğunu belirtiyor. İsveç’te bu oran %43 seviyesindeyken, Yunanistan’da %84 gibi çok yüksek bir seviyeye ulaşıyor.

UCL’den Profesör Alexander, “Riskler ve bunlara nasıl yanıt verileceği konusunda somut bilgilere erişim sağlanmalı” diyerek, acil durum planlamasında standartların oluşturulmasının önemine dikkat çekiyor.

Avrupa’nın afetlere hazırlıkta yol alması gerekiyor

İklim krizinin tetiklediği aşırı hava olayları, 1993-2022 yılları arasında dünya çapında 765.000’den fazla ölüme neden oldu. İtalya, Yunanistan ve İspanya, bu olaylardan en fazla insani ve ekonomik kayıp yaşayan ülkeler arasında yer alıyor.

Uzmanlar, yerel yönetimlerin afet planlarını halkla daha etkin bir şekilde paylaşması, afet eğitimlerinin artırılması ve halkın riskler ve korunma yöntemleri konusunda bilinçlendirilmesi gerektiği konusunda hemfikir.

Fotoğraf: Emmanuel Codden / Pexels / Belçika