İnsan kalbinden ilham alan şamandıra dalga enerjisini elektriğe dönüştürüyor

Okyanuslar, dünyanın en büyük ve henüz tam olarak keşfedilmemiş yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olarak görülüyor. Uluslararası Enerji Ajansı’na (IEA) göre, 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmak için okyanus enerjisinin yıllık %33 oranında büyümesi gerekiyor.

Ancak dalga enerjisi, rüzgar ve güneş enerjisine kıyasla daha az ilgi görüyor. Bunun nedeni, şu ana kadar ticari olarak ölçeklenebilir ve güvenilir bir dalga enerjisi teknolojisinin geliştirilmemiş olması.

Şimdi ise İsveçli şirket CorPower Ocean, insan kalbinin pompalama mekanizmasından ilham alarak geliştirdiği “CorPack” adlı dalga enerjisi dönüştürücüsüyle bu durumu değiştirmeyi hedefliyor.

Dalga enerjisini elektriğe dönüştüren “CorPack”

Kalp uzmanı Dr. Stig Lundbäck tarafından 2009’da kurulan CorPower Ocean, yıllar süren araştırmalar sonucunda dalgaların gücünü temiz ve istikrarlı elektriğe dönüştüren bir şamandıra geliştirdi.

CorPack, kalbin kan pompalama mekanizmasına benzer bir prensiple çalışıyor:

• Şamandıra, dalgalar tarafından yukarı kaldırıldığında gerilim oluşturuyor.
• Bu enerji, jeneratörler tarafından elektriğe dönüştürülüyor.
• Önceki dalga enerjisi sistemlerine kıyasla ton başına beş kat daha fazla elektrik üretebiliyor.

Şirketin ilk tam ölçekli dalga enerjisi dönüştürücüsü, Portekiz’in kuzey kıyılarında Aguçadora yakınlarında konuşlandırıldı ve ulusal elektrik şebekesine bağlandı.

Dalga enerjisi neden rüzgar ve güneş enerjisinin gerisinde kaldı?

IEA verilerine göre, 2024’te küresel elektriğin %7’si güneş enerjisinden üretildi. Önümüzdeki iki yıl içinde:

• Güneş enerjisinin küresel elektrik talebinin yaklaşık yarısını karşılaması bekleniyor.
• Rüzgar enerjisinin ise üçte birini karşılayacağı tahmin ediliyor.

Buna rağmen, dalga ve gelgit enerjisi ticari olarak uygulanabilir seviyeye ulaşamadı.

SINTEF Araştırma Enstitüsü’nden José Miguel Rodrigues, bu gecikmenin nedenlerini şu şekilde açıklıyor:

• Dalga enerjisi sistemleri, açık denizde aşırı hava koşullarına dayanmak zorunda.
• Birçok dalga enerjisi prototipi başarısız oldu veya beklenenden düşük performans gösterdi.
• Güneş ve rüzgar enerjisi teknolojileri zamanla güvenilir hale geldi ve maliyet avantajı sağladı.

Ancak Rodrigues, CorPower Ocean’ın başarısını önemli bir dönüm noktası olarak görüyor.

Hangi ülkeler dalga enerjisi için en büyük potansiyele sahip?

Dalga enerjisinden en fazla fayda sağlayabilecek ülkeler, Atlantik Okyanusu’na kıyısı olan ve güçlü dalgalara sahip bölgeler.

Rodrigues’e göre:

• Portekiz, İspanya, Fransa, İrlanda ve İngiltere dalga enerjisi için en uygun koşullara sahip.
• Norveç, geniş kıyı şeridi ve uzak ada toplulukları nedeniyle dalga enerjisinden büyük ölçüde faydalanabilir.

Dalga enerjisinin gelecekte daha yaygın hale gelmesi için teknik uygulanabilirliğin yanı sıra ekonomik sürdürülebilirlik, toplumsal kabul ve destekleyici politikaların geliştirilmesi gerektiği vurgulanıyor.